9 Mayıs 2013 Perşembe

İSTANBUL'DAN YANYA'YA 100.YAŞ

İçinde çok farklı duyguların paylaşıldığı, bol kahkahayla geçen zaman zaman hep birlikte gözlerimizin yaşardığı ve bir otobüs dolusu insanı saran ve saklayan bir geziden izlenimlerimi yazmak ne güzel. Lütfü Amca'mızın yüzüncü yaşı, Paskalya kutlamaları, dostlara kavuşmak ve yeni dostlarla tanışmak ve aile öykülerimizin benzerliği. Fotoğraf çekmek, birden yaz havasına girmek  de unutulmamalı. Hele dostlukla paylaşılan o güzelim sofralar. 

Nisan'ın son gecesi yola çıkarken İstanbul cezaya kalmış bir yatılı öğrenci gibiydi, güzel yaşanması gereken bir günden yolu kesilmiş. Lozan Mübadilleri Vakfı üyeleri, dostları iki otobüs dolusu sessizce geçtik sınırdan gün yeni doğarken. Lütfü Amca bizim otobüste olduğu için çok mutluyduk. Ve sabahın dört buçuğunda, tam bir yüzyıl önce doğduğunu, babasının Kuran'ının arkasına yazdığını söylerken yeni yaşının ilk fotoğraflarını çekmiştim bile. 

Yol öylesine sakin ve dinlendiriciydi ki çok katlı yapılardan ve AVMlerden uzakta olmanın sessizliğini yaşamak çok iyi geldi. İyiki TOKİ yok gibi kara mizah esprileri yaptık aramızda. Kahvaltı molasında güzelim börekleri yedikten, kahvelerimizi içtikten sonra Selanik'e tüm enerjimizle yaklaşıyorduk. 

Bizim otobüsümüzde bir bilgi pınarımız vardı. Sanat tarihinin en yetkin bilim insanlarından profesör Filiz Yenişehirlioğlu. Güler yüzü, olgunluğu ve hoşgörüsüyle hep yanımızdaydı. Selanik hakkında blgi verdi önce. 

Langaza yakınında Beşik Gölü'nün yanından geçerken Sefer Bey baba toprağında babasının anılarını anlatırken güldürdü hepimizi. Babası "Vapurlar yüzerdi gölde" dermiş. Sefer Bey, "gerçekten mi?" Diye sorduğunda ise: "yüzse yüzerdi yani" diyerek yanıtlarmış. Bizler büyüklerimizden hep ayni özlemlerin düşleriyle dinlemedik mi zaten benzer öyküleri. 

Selanik'de kaleye çıkıp şehrin panoramik fotoğraflarını çektik. Bu arada Kanal Artı1'de yayınlanacak gezi belgeseli için Nazım Alpman kameraman arkadaşıyla çekimlerimizi yapıyordu,biz barış içinde 1Mayıs marşını söylerken. Topların  ilk kez Osmanlılar tarafından kullanıldığını, surların alınlıklarındaki yatay tuğlaların depreme dayanıklılığı arttırdığını da öğrendik bu arada Filiz Hanım'dan. Yedi Kule İstanbuldakinin benzeri. Türk mahallesi de sur içindeymiş. 

Beyaz Kule sahilde Kanuni döneminde yapılmış. Önceleri zindan olarak kullanıldığından 'Kanlı Kule' olarak adlandırılmış. Sonraları beyaza boyanıp şehrin simgesi olmuş. Şehirde 1917'de Osmanlı Hükümet Konağı'nın alt tarafındaki Yahudi Mahallesi'nde büyük bir yangın olmuş. Daha sonra buraya hala çok iyi korunan yalılar ve köşkler yapılmış. Bugün hala 'Yalılar' semti olarak biliniyor. Eski Türk mezarlarının büyük kısmıysa bugünkü Fuar alanının altında kalmış. İzmir' anımsatan öyküler bunlar. Kordonboyu'nda çektiğim fotoğrafı İzmir'le karıştıran o kadar çok ki. Ata'mızın evine giderken, 1 Mayıs yürüyüşüne rast geldik. Belli bir güzergahda ve sadece bir kaç polis eşliğinde. O yüzdendir ki şehrin en güzel meydanının adı 'Özgürlük' ya da 'Aristoteles' olması kadim demokrasi kLtürünün yansıması. Hamidiye Bulvarı ve şadırvanı şehrin Osmanlı izlerini taşıyan yerlerinden. 

Ata'mızın evi uzun süredir(!) onarımda. Biz özel izinle bahçeye girebildik geçen yıl olduğu gibi. Ancak nasıl bir onarımsa  yapının tüm mimarisi değişip günümüzün binalarına döndürülmüş. Çift yönlü çıkışı olan dış merdivenlerin bir tarafı yok edilerek bütünlüğü bozulmuş...

Akşam yemeği daha önce de gittiğimiz bir tavernadaydı lütfü Amca'mızın doğumgününü kutlamak için sabırsızlanıyorduk. O yemeğn neşesi ve dostluğu unutulmaz. Şarkılar, türküler, halaylar, sirtakiler ve kahkahalar. Asırlık çınarımız hep mutlu ve sevgimizle hep ayaktaydı. Dönüşte hepimiz espriler ve kahkahalara devam ederken Sefer Bey'in ciddi ciddi rehberlik yapması, bize gecenin karanlığında önemli yapıları göstermek için uğraşması neşemizin dozunu daha da arttırdı doğrusu. 

2 Mayıs sabahı Yanya'daydık. Gezimizin en anlamlı bölümündeydi sıra. Lütfü Amca doğduğu evde doğumgünü pastasını üfledi. Belediye Başkanı hem evde hem de Belediye Meclis Salonunda özel törenler düzenledi. Hem Vakfa hem de Lütfü Amca'ya madalya verildi. Ve yerel televizyon kanalında defalarca görüntüleri verildi. Lütfü Amcamız çok duyguluydu. 

Öğleden sonra her mevsim ayrı güzel Yanya'nın gölündeki adaya gittik tekneyle. Filiz Hoca'mız Tepedelenli Ali Paşa'nın ibret alınacak öyküsünü anlattı evinin bahçesinde. Bir anlamda güce tapmanın trajik sonuydu Ali Paşa'nın yaşamının bitiş şekli, tarihteki pek çok benzeri gibi. 

Biz gezgin ruhumuzu göle karşı Mythos biralarımızı içerek dinlendirdik. Akşam yemeğinde Uzolarımız bizi bekliyordu nasıl olsa. Unutmadan arada molalarda milli içkimizden de içtik.  

Yanya 1830'da kurulan Yunan Krallığına karşın 1913 yılına dek Osmanlı egemenliğinde kalmış bir kent. Camileri hala ayakta. Esat ve Aslan Paşaların şehri uzun süre savunması hiç bir zaman unutulmayacak. 

Gezimiz tarihin acı tatlı öyküleriyle dost sofraları arasında bir sıralamada geçiyor. Yanya'da Paskalya öncesi tüm lokantalar kapalı olsa da belediye başkanının isteğiyle tüm şehri kuşbakışı gören güzel bir restoranda masalarımız hazırdı. Bu arada şehrin eski ve dar sokaklarından geçerken kaptanımızın direksiyonunun ustalığını da alkışlamayı unutmadık. 

Yemekte iki çok özel an yaşadık. Yaşamımda ilk kez 100 yazılı bir doğumgünü pastası gördüm. Mumları üfleyen armağanımız gömleği ve kırmızı süveterini giymiş o güzel insan Lütfü Amcamız doğduğu şehirde onu sevenleriyle birlikte olmanın duygularıyla dimdik ayaktaydı. Müziğe eşlik etti, dans etti ve hattavbir ara halayımıza bile katıldı. Gecenin sonlarına doğru Anastasya Papazoğlu ki yYanya'daki Kapadokyalılar Derneği'nin başkanıymış, babasının el yazısıyla yazdığı defterinden Anadolu Türküleri okudu bize o güzelim sesiyle. Suyun iki yanı bir arada öykülerin müziğiyle yüreklerimiz sıcacık, gözlerimiz hem güldü hem yaşardı aynı anda. Şanslıydık orada olduğumuz ve o unutulmaz anları paylaştığımız için. 

Ertesi gün programımız Arta ile başladı. 17. Yüzyıl Osmanlı  Dönemi köprüyü fotoğraflayıp kahvelerimizi içtik. Daha sonra Faik Paşa Camiine yürüdük portakal bahçelerinin arasından. Geçen yıl kapalı olan kapıyı bu kez açık bulunca birden ilahiler söylemeye başladı aramızdan üç kişi. Doksan yıl aradan sonra yankılanan müzik hepimizi büyüledi. Birden türkülerimizi söylerken bulduk kendimizi. Dernek başkanımız baş vokalist oldu ve koromuz eşlik etti. O yıkık ibadethane yıllardır özlediği seslere biz de ruhumuzun dinginliğine kavuştuk bir anda. 

Dönüşte Yorgia Teyze bekliyordu bizi otobüsümüzün yanındki bahçeli ve bol çiçekli evinde. o bahçedeki çiçekler anneannemin çiçeklerinin aynıydı, kurabiyelerinin tadı da...

Preveze'ye tam öğle sıcağında girdik. Tatil nedeniyle herkes sokaklardaydı. 'Şeytan Pazar' öyküsünü dinledik, mermer oyma öyküyü incelerken. Zalim bir paşa her gün o sokaktan at üstünde geçer, yoluna kim çıkarsa kırbacı indirirmiş. Sonunda bu zulme dayanamayanlar yola sabun sürmüşler ve paşa da atından yuvarlanırken ''şeytan Pazar'' diye bağırmış ve ondan sonra o isim günümüze dek gelmiş.

Parga yolunda 'Nikopoli'  ya da Roma imparatoru Octavius'un askerlerine zafer armağanı kentinin surları ve tiyatrosu çekiyor ilgimizi. Tarih ve doğa öyle güzel ki bir arada. Kıpkırmızı fırça çalıları, akasyalar, katır tırnakları, gelincikler bir renk cümbüşünde eşlik ediyor yol boyu.

Muhteşem Yüzyıl dizisiyle yakınlaştığımız Pargalı İbrahim Paşa'nın doğum yeri çok sevimli bir sahil kasabası. Kalesi, rengarenk evleri ve sahildeki balıkçı lokantaları , cafeleri ve plajıyla tam bir yaz şehri. Otobüsümüzden Ferruh Bey ve Selma Hanım bu yıl kızları Pınar'la ziyaret ediyorlar babaevlerini. Ve evlerinin doksan yıl önceki fotoğraflarını da bulunca çok duygulanıyorlar. 

Tekne gezintileri, çarşı turu, deniz sefası,yemek ve tatlı sohbetler derken zaman geçiyor. Bir otobüs Parga'da akşam yemeği, diğeri Yanya'da Paskalya törenlerini izlemeyi yeğliyor. Biz Yanya'ya dönüyoruz çünkü geçen yıl tanışıp çok sevdiğimiz Christina ile buluşacağız. Christina Çok iyi konuştuğu üç yabancı dile Türkçe'yi de ekleyor son bir yıldır ve bir çok kişiden daha zengin sözcük dağarcığı var. İki ülkenin kültüründen ekonomisine değin sohbetimiz bitsin istemiyoruz. Yeni buluşmalar dileğiyle dönüyoruz otelimize.

Cumartesi sabahı ulu çınar ağaçları, karşısındaki karlı dağ zirveleriyle ve kahvelerin önünde oturup fotoğraflanmayı bekleyen pala bıyıklı, bastonlu yaşlılarıyla anımsadığımız dağ köyü Meçovo'dayız. sabah kahvemizi köy meydanındaki kahvede içerken yan masada, uzun siyah kadife bayramlık elbiseleriyle oturan ikiz gibi duran iki yaşlı hanımın fotoğraflarını çekiyoruz Bayram her yaşta güzel. Sonra ahşap işleri ve peynirleri ve ballarından aldık ve yola koyulduk.

Gezinin en büyüleyici bölgesi Kalambaka'da Meteora Manastırları'na uzun ve virajlı bir yoldan sonra ulaştık. mutlaka görülmesi gereken bu manastır ormanı kısacık bilgilendirmeyle değil ayrıntılı okunması gereken bir yer. Paskalya olduğu için çok kalabalıktı. Ancak bir manastırı gezsek de çektiğimiz fotoğraflarla günü ölümsüzleştirdik. Larissa'ya uğramadı otobüsümüz. Diğer otobüsün bir mektup bırakmaya uğradığını duyunca, Sefer Bey'e bizim de mektubumuz vardı  deyince sessizliği doğrusu ya güldürdü hepimizi. Dedelerimin şehri Karaferye/ Veria'ya uzaktan el salladım bu kez. Ama bir sonraki programa alınması önerisine tüm otobüsten destek geldi.   

Selanik'e dönüp yedi kişilik soframızda yemeğimizi yedik. Yan masamızda sevgili Serez ailesi vardı. sonra Selanik Ayasofya Kilisesi'nde Paskalya törenini izledik. Her yaştan inananlar ellerinde mumları ve yüzlerinde huzurlu bir i,fadeyle saygıyla katıldılar törenin her anına.

Pazar sabahı dönüşe geçtiğimizde beş günlük gezinin başında kendini tanıtan otobüs sakinleri artık tam bir hoşgörü ve dostlukla Nazım Alpman'ın önerisiyle bir kez daha duygularını paylaştılar.

Lütfü Amca'nın baş öğüdü: ''Başarabileceklerinize odaklanın, başaramadıklarınızın üzerinde durmayın ve her günün değerini bilin ve de bol bol gülün''                            

Nedret Hanım sağlık sorunlarına karşın sevgili dostu Nimet Hanım'la geziye katılmaktan öyle mutluydu ki göz yaşlarını tutamadı betimlerken duygularını. 

Nimet Hanım  tam bir kitap kurdu. Çeşme'de karşılaşmayı umuyorum. 
Selma Hanım Fener'den gelmiş bir mübadille karşılaşmasını anlatırken ''Türk Bayrağı gördüğümde ağlıyorum'' deyişini unutamayacağım derken hepimizin aklına Türkiye'de son dönüşümler geldi şüphesiz. Bu arada bizim karşılaştığımız Kapadokya mübadili hanım ise Türk dizilerini izlemekten çok mutluydu pek çok kez duyduğumuz gibi.
  
Lale ise Yunanistan'da kendini çok rahat hissettiğinden, Selanik'in batılı bakış açısının Atatürk'ümüze de çağdaş fikirler verdiğini ve bizim de bu yolda daha çok çabalamamız gerektiğini belirtirken çok haklıydı. 

Evet, Lale'nin sözlerini aktarırken otobüsümüzün arka tarafına geçmiş olduk. Her mekanda olduğu gibi ön koltuklar ağır uslu, arka tarafsa mizah ve kahkaha deposuydu. Ön koltuktan Seçkin Hanım da bizim taraftan etkilenip ''LMV 'yi sevenler derneğini kurmayı düşündüğünü ve gezilerimize bundan böyle katılmayı istediğini açıkladı. Neşe Hanım da ne güzel bir enerjisi vardı yol boyu. o da Edirne turu düzenleyecek bizim için. 

Pınar ve Vahide kardeşlerin geziye katılma öyküleri de ilginç. Geziye ilkokul öğretmenlerinin önerisiyle katılmışlar. Otobüsümüzün en yaşlı hanımefendisi en uyumlularımızdan biriydi.                  

Mübeccel ve Ahmet Özkan çifti yan koltuklarda güler yüzleriyle çok sevdik onları da Ayrıca Lale'nin fakülte arkadaşı olarak buluşmaları çok hoş bir rastlantı oldu. 

Coğrafya Öğretmeni Emel Hanım, torun sevgisi ve eşine cevap yetiştirmesiyle çok tatlıydı. 
Ve Nesrin Hanım, '' gözlerinizi kapatın, yüz yıl sonra doğduğunuz evdesiniz ama vatanınızdan uzakta, ne hissedersiniz ?'' derken galiba bu yazının bitirişini de yaptı. 

Çekilen acılar bir daha yaşanmasın ve barış ruhumuzda da olsun. Suyun öte yanına hep dostlukla gidelim ve gelenleri konukseverlikle ağırlayalım. 
                

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder